Przepisy KRO
Sposób zarządu majątkiem wspólnym małżonków reguluje kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z art. 36 k.r.o. oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, z zastrzeżeniem szczególnych przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W par. 3 zdanie drugie tego artykułu jest zapisana zasada, że w razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności. Artykuł 37 par. 1 pkt 1 k.r.o. wymaga zgody drugiego współmałżonka na czynność prawną prowadzącą do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków. Jeżeli więc przedmiotem głosowania jest np. uchwała w sprawie udzielenia zgody na nadbudowę lub przebudowę nieruchomości wspólnej, na ustanowienie odrębnej własności lokalu powstałego w następstwie nadbudowy lub przebudowy i rozporządzenie tym lokalem oraz na zmianę wysokości udziałów w następstwie powstania odrębnej własności lokalu nadbudowanego lub przebudowanego – głosujący we wspólnym imieniu małżonek powinien dołączyć dokument potwierdzający zgodę drugiego małżonka. Zgodnie z art. 39, jeżeli jeden z małżonków odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności albo jeżeli porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, drugi małżonek może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny. Należy mieć także na uwadze normę art. 40 k.r.o., zgodnie z którą z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków pozbawić drugiego małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym; może również postanowić, że na dokonanie czynności wskazanych w art. 37 par. 1 zamiast zgody małżonka będzie potrzebne zezwolenie sądu.
Głosowanie jeden właściciel – jeden głos
Jeśli uchwała jest podejmowana według zasady „jeden właściciel = jeden głos”, to współmałżonkom przysługuje tylko 1 głos. Nie ma znaczenia, czy jest rozdzielność majątkowa, czy nie – analogicznie - nie ma znaczenia, czy lokal ma jednego właściciela, czy kilku współwłaścicieli - zawsze właścicielowi (właścicielom) jednego lokalu przysługuje tylko jeden głos przy głosowaniu w trybie „1=1”. Wynika to z tego, że udział we współwłasności lokalu nie ma znaczenia dla głosowania we wspólnocie. Ważny jest udział w nieruchomości wspólnej, a ten jest niepodzielny. Praktycznie to powinno wyglądać tak, że przed oddaniem głosu muszą uzgodnić stanowisko i albo zagłosować zgodnie za określonym rozwiązaniem (na TAK albo na NIE), albo głosuje jeden ze współwłaścicieli, posiadając jednobrzmiące pełnomocnictwa.
Postępowanie sądowe
Sprawy o zezwolenie na dokonanie czynności dotyczących zarządu majątkiem wspólnym małżonków w I instancji rozpoznaje sąd rejonowy – sąd rodzinny w postępowaniu nieprocesowym, z zastosowaniem szczególnych przepisów dotyczących spraw z zakresu prawa rodzinnego (por. art. 565 kpc). Od postanowienia sądu I instancji przysługuje apelacja do sądu okręgowego (art. 518 kpc), natomiast niezależnie od wartości przedmiotu sprawy na postanowienie sądu II instancji nie przysługuje skarga kasacyjna (art. 5191 par. 2 kpc). Wniosek o rozstrzygnięcie w trybie art. 39 k.r.o. podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł (art. 23 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
Dorota Bąbiak-Kowalska
Źródło: http://www.wm.e1.pl/fotki/File/arch_maj/PrawoWM4R2010.pdf